Belastingen en Accountancy

Afgelopen vrijdag 12 juli heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan over de gebruikelijkheidstoets binnen de werkkostenregeling. Indien de inspecteur van mening is dat een bepaalde vergoeding of verstrekking niet kan worden aangewezen als eindheffingsloon dient hij dit standpunt met feiten en omstandigheden te onderbouwen, waarbij hij tevens de ongebruikelijkheid moet stellen.

Hoge Raad: €2.400 per werknemer per jaar geen harde grens.

Een BV heeft in 2012 en 2013 aan haar groepsraadsleden (bonus)aandelen toegekend en wenste deze aan te wijzen als eindheffingsbestanddelen binnen de werkkostenregeling. Het Hof Amsterdam oordeelde op 25 januari 2018 dat dit niet mocht dit niet omdat de toekenning van bonusaandelen met een aanzienlijke waarde aan een selecte groep werknemers niet onder het bereik van de werkkostenregeling zou vallen. De toekenning zou tevens naar algemene maatschappelijke opvatting ongebruikelijk zijn. De Hoge Raad geeft nu aan dat een redelijke bewijslastverdeling met zich meebrengt dat de inspecteur die het standpunt inneemt dat een aangewezen eindheffingsbestanddeel niet onder het bereik van de werkkostenregeling valt, de stel- en bewijsplicht heeft. Aan die stelplicht kan volgens de Hoge Raad niet worden voldaan door uitsluitend te verwijzen naar de door de Belastingdienst gehanteerde (praktische) doelmatigheidstoets van € 2.400 per werknemer per jaar. De gebruikelijkheidstoets wordt gehanteerd om misbruik van de werkkostenregeling tegen te gaan. De toelichting van de wet spreekt over ‘het voorkomen van extreme situaties’. Volgens de Hoge Raad moet deze dan ook worden beoordeeld naar dat doel.

Deze uitspraak laat zien dat het aanwijzen van bonussen binnen de werkkostenregeling mogelijk is en het voor de inspecteur steeds moeilijker wordt om te bewijzen dat een aanwijzing ongebruikelijk is.

De vraag of de btw op de begraafplaatsen nu wel of niet compensabel is houdt ons al geruime tijd bezig. Zeer recent is er een nieuwe ontwikkeling. Eerst even een korte terugblik. De gemeente Krimpen a/d IJssel had een procedure aangespannen met als doel de btw op de exploitatie van begraafplaatsen te compenseren via het BTW-compensatiefonds. Dat zag er inhoudelijk zeer kansrijk uit. De Belastingdienst had echter een vormfout gemaakt. De brieven van de Belastingdienst konden namelijk niet worden aangemerkt als beschikking van artikel 9, lid 4 BCF. Hierdoor viel de vraag buiten de rechtsmacht van de belastingrechter, de Hoge Raad. De Hoge Raad verwees de zaak terug naar de bestuursrechter en liet zich niet inhoudelijk uit over de voorgelegde btw-vraag.

De gemeente Krimpen a/d IJssel besloot het er niet bij te laten zitten en begon een nieuwe procedure. De Rechtbank Den Haag stelde de gemeente in het ongelijk. Dat kreeg zij wel van het Gerechtshof Den Haag en de staatssecretaris ging in cassatie. Voordat de Hoge Raad uitspraak heeft gedaan, heeft de Advocaat-Generaal (A-G) conclusie genomen. Deze conclusie is nog niet gepubliceerd, deze volgt volgens de griffie van de Hoge Raad waarschijnlijk a.s. vrijdag 15 maart 2019. Wel is de uitkomst inmiddels bekend. De A-G adviseert de Hoge Raad het cassatieberoep van de staatssecretaris van Financiën ongegrond te verklaren. Als de Hoge Raad de A-G volgt, krijgt de gemeente gelijk.

Wat kunnen gemeenten nu doen

Veel gemeenten hebben nog niets gedaan en zij hebben de begraafplaatsen kostprijsverhogend in de administratie staan. Andere gemeente hebben hun rechten wel veiliggesteld waarbij ons kantoor hen bijstaat. Helaas is het zo dat de Belastingdienst de uitkomst van de procedure bij de Hoge Raad niet wil afwachten en alles afwijst. Wij laten ons hierdoor echter niet van de wijs brengen.

Gemeenten moeten een aanvullend teruggaafverzoek indienen, voorzien van een goede motivering. Als de Belastingdienst hierop negatief reageert, kan de gemeente tegen die beschikking binnen zes weken bezwaar maken. Reageert de Belastingdienst ook hierop negatief, dan moet de gemeente binnen een termijn van zes weken in beroep gaan bij de belastingrechter. Hopelijk heeft de Hoge Raad in de tussentijd arrest gewezen in deze zaak. Wij denken overigens dat de belastingrechter er niet van gecharmeerd is dat de Belastingdienst de rechterlijke macht met zoveel werk opscheept, terwijl het aanhouden van teruggaafverzoeken en/of bezwaarschiften iedereen een hoop werk en kosten bespaart.

Wat kan de gemeente alsnog claimen? In de eerste plaats natuurlijk de direct aan de exploitatie van de begraafplaatsen toe te rekenen btw inclusief de investeringen. Daarnaast wijzigt de labelling van de begraafplaatsen van kostprijsverhogend naar compensabel. Dit heeft tevens consequenties voor het mengpercentage dat in het verleden is gehanteerd. Het kostenverhogende element is hierdoor te hoog. De gemeente zal per jaar het mengpercentage moeten herrekenen en eventueel een teruggaafverzoek indienen. Juyst Kan gemeenten hierin bijstaan. Voor gemeenten die reeds Gemstone afnemen zal dit eenvoudig via het fiscaal databeheer inzichtelijk gemaakt kunnen worden.

Als u nadere informatie hierover wenst, aarzel niet om contact met ons op te nemen. Als u dat wilt zijn wij natuurlijk graag bereid een kostenindicatie te geven zodat u weet waar u aan toe bent en of het de moeite loont een procedure aan te gaan.

Prinsjesdag 2018 ligt weer achter ons. In dit artikel geven wij kort weer wat de gevolgen zijn van de wetsvoorstellen 2019 voor de btw.

Tariefsverhoging

Per 1 januari 2019 zal het lage btw-tarief van 6% worden verhoogd naar 9%. In de toelichting wordt slechts verwezen naar het regeerakkoord. Het kabinet volgt hiermee wel de internationale tendens van een verschuiving van de heffing van directe belastingen, zoals inkomsten- en vennootschapsbelasting, naar een grotere opbrengst van indirecte belastingen, zoals de btw.

Er komt geen overgangsrecht zodat ondernemers aan kunnen sluiten bij het reguliere moment van verschuldigdheid. Heeft u daarover specifieke vragen, aarzel niet om contact met ons op te nemen.

Btw en sportaccommodaties

Het kabinet komt, zoals aangekondigd, met een serie maatregelen over het ter beschikking stellen sportaccommodaties. In veel gevallen zal, aldus de Memorie van Toelichting, het niet meer mogelijk zijn sportaccommodaties btw-belast te exploiteren. Daarvoor in de plaats komt, wederom aldus de Memorie van Toelichting, een stimulerend beleid van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Van de sportvrijstelling zijn uitgesloten:

1. Het verlenen van toegang tot wedstrijden, demonstraties en dergelijke;
2. Het ter beschikking stellen van lig- en bergplaatsen voor vaartuigen die op grond van objectieve kenmerken niet geschikt zijn voor sportbeoefening;
3. De exploitatie van sportaccommodaties door ondernemers met een winstoogmerk.

Bij punt 3 mag de winst niet ontstaan door niet btw-belaste subsidie. Is de subsidie btw-belast, dan is wel sprake van een winstoogmerk. De afwezigheid van een winstoogmerk is ook van toepassing als een gemeente een sportaccommodatie tegen een vergoeding die lager is dan de integrale kostprijs ter beschikking stelt. Voor het begrip “integrale kosten” verwijst de Toelichting naar artikel 25i van de Mededingingswet, alsmede de Wet Markt en Overheid.

Ook een instelling/onderneming die systematisch streeft naar overschotten die zij vervolgens uitsluitend aanwendt voor de instandhouding of verbetering van haar prestaties, wordt aangemerkt als een instelling zonder winstoogmerk. Het winstoogmerk moet blijken uit het maken van overschotten ter verdeling onder de leden.

Met deze maatregel is de wetswijziging niet van toepassing op commerciële sportscholen.

Een belangrijk punt is de btw op investeringen uit de periode vóór 1 januari 2019. Hier maakt de wetgever onderscheid tussen drie situaties:

1. Aanvang bouw vóór 1 januari 2019, ingebruikname ná 1 januari 2019: Omdat is uitgegaan van btw-belaste exploitatie en geen gebruik kan worden gemaakt van de nieuwe subsidieregeling, blijft aftrek van voorbelasting bestaan. Dit geldt alleen voor die gevallen waarbij het vervallen van het aftrekrecht louter het gevolg is van de verruiming van de sportvrijstelling. Was dus van meet af aan geen sprake van het voornemen tot btw-belaste exploitatie, dan is deze regeling niet van toepassing;
2. Bouw wordt in 2018 afgerond, maar de ingebruikname vindt niet voor 1 januari 2019 plaats. Wettelijk gezien wordt dan de in aftrek gebrachte voorbelasting weer verschuldigd. De overgangsregeling komt erop neer dat de herziening van de in aftrek gebrachte btw achterwege blijft;
3. Heeft de bouw en de ingebruikname van de sportaccommodatie plaats gevonden vóór 1 januari 2019 en is thans sprake van btw-belaste exploitatie, dan vinden de herzieningsregels geen toepassing. Anders gezegd; de aftrek van btw uit het verleden blijft onaangetast.

De drie hiervoor genoemde overgangssituaties zijn niet van toepassing op investeringen ná 1 januari 2019.

De verruiming van de sportvrijstelling is niet van toepassing als sportaccommodaties voor andere doeleinden ter beschikking worden gesteld dan de sport. Denk bijv. aan een jaarlijkse antiekbeurs in een sporthal. Voor een dergelijke activiteit blijft btw-belaste exploitatie (dus deels) mogelijk.

Wij hebben hiervoor een samenvatting gegeven van de wetsvoorstellen. Of deze uiteindelijk worden aangenomen, dan wel in stand kunnen blijven omdat zij mogelijk niet voldoen aan de Europese btw-wetgeving, blijft natuurlijk in het ongewisse. Van ontwikkelingen houden wij u natuurlijk op de hoogte.

Wat missen wij in de voorstellen

1. Kleine ondernemersregeling: er was aangekondigd dat deze zou wijzigen. Nu is sprake van een korting of “kwijtschelding” van het per saldo te betalen jaarlijkse btw-bedrag door natuurlijke personen. De nieuwe regeling zou als basis een omzetgrens hebben en van toepassing zijn op alle btw-ondernemers, dus ook bijv. op stichtingen en BV’s;
2. Herziening op diensten waarop men pleegt af te schrijven: nu zijn de herzieningsregels alleen van toepassing op leveringen en de regeling zou worden verruimd naar diensten. Denk bijv. aan een investering in specifieke software of een grote verbouwing.

Wij willen en kunnen niet uitsluiten dat hierover binnenkort nog wetsvoorstellen worden ingediend.

Nu de vakanties zijn aangebroken, wacht direct daarna het opstellen van de gemeentelijke begroting. Het is dan van belang inzicht te krijgen in toekomstige uitgaven. Niet alleen de tariefsverhoging van het lage btw-tarief van 6% naar 9% kan daarbij van belang zijn in verband met mogelijke hoogte van subsidies, maar vooral de wetswijziging van de sportvrijstelling. Om die reden vragen wij nogmaals nadrukkelijk uw aandacht voor de sport. Zonder nadere maatregelen zal het btw-regime van aftrek van btw worden vervangen door kostprijsverhogende btw. Het btw-voordeel dat de gemeentes sinds 2002 hebben, komt te vervallen. De verwachting is dat het bedrag van € 153 miljoen dat het Rijk daarvoor ter compensatie heeft uitgetrokken, niet voldoende zal zijn.

1. Wetswijziging sportaccommodaties en herzieningsregels per 1 januari 2019

1.1. Inleiding

Per 1 januari 2019 wijzigt de btw-wetgeving ten aanzien van het ter beschikking stellen van sportaccommodaties. Op grond van Europese jurisprudentie mag er geen verschil meer bestaan in fiscale behandeling tussen leden en niet-leden van verenigingen. Aan een andere uitspraak van de Europese rechter meent de staatsecretaris het standpunt te moeten ontlenen dat ook het ter beschikking stelling van sportaccommodaties door een niet-winstbeogende instelling onder de sportvrijstelling valt. Of de staatssecretaris hierin gelijk heeft, wordt in de vakliteratuur betwijfeld.

Voor gemeenten en sportstichtingen ontstaat een fiscaal nadeel. Het Rijk heeft hiervoor € 241 miljoen uitgetrokken om dit nadeel te compenseren, € 153 miljoen voor gemeenten en € 88 miljoen via de begroting VWS voor sportinstellingen en -stichtingen. Op welke wijze deze gelden ter beschikking komen, is nog niet bekend.

Naar verwachting zal de genoemde € 153 miljoen niet voldoende zijn. Dat vindt zijn oorzaak in het feit dat niet langer recht zal bestaan op aftrek van btw op exploitatiekosten en investeringen. Ook zullen de herzieningsregels voor de btw eveneens per 1 jan. 2019 wijzigen. Hierdoor zullen gemeenten en stichtingen de in het verleden in aftrek gebrachte btw op investeringen weer gedeeltelijk terug moeten betalen.

Het voeren van fiscale procedures leidt gedurende vele jaren tot onzekerheid en het blijft altijd de vraag wie er nu uiteindelijk gelijk heeft. Om die reden kiezen sommige gemeenten ervoor niet af te wachten en reeds nu maatregelen te treffen die het effect van de voorgenomen wetswijzigingen bij voorbaat voorkomen. Dat kan zijn door stichtingen om te vormen tot besloten vennootschappen, dan wel de exploitatie van de sportaccommodaties onder te brengen bij een gemeentelijke besloten vennootschap met winstoogmerk of bij een commerciële partij.

Juyst heeft inmiddels ervaring opgedaan bij het oprichten van een gemeentelijke besloten vennootschap waarin gemeenten de exploitatie van sportaccommodaties onderbrengen. Hierbij is ook een ruling gesloten met de Belastingdienst. Ook kunt u denken aan een handelwijze waarin de gebruikers van de sportaccommodaties zelf een besloten vennootschap oprichten.

1.2 Wat kunnen wij u bieden?

Verkennend advies

In een verkennend advies geven wij kort en bondig weer waarom sportvrijstelling geen btw voordeel meer met zich meebrengt vanaf 2019 en hoe de gemeente dit alsnog kan realiseren. Wat hebben wij voor dit korte advies nodig:

• Huidige werkwijze (aanleveren dump rekeningoverzicht met labelling 2017);
• Voorbeeld concept overeenkomst voor het ter beschikking stellen van sportaccommodaties;
• Overzicht investeringen in sportaccommodaties afgelopen tien jaar.
• Wat krijgt u daarvoor?
• Een globaal advies dat kan dienen als besluitvorming voor de gemeente;
• Een globale berekening van het btw- nadeel als er niets gebeurt.

Wat kost u dat?

Uw kosten bedragen maximaal € 1.750,00 excl. btw (zonder bezoekje, met de hiervoor genoemde rapportage).

Vervolgtraject/gericht advies

Op basis van het verkennend advies beslist u zelf over het vervolg. Als u met ons verder wilt gaan, volgt een bespreking over de nader te nemen stappen gericht op handhaven/optimaliseren btw-voordeel. Wij bespreken hierbij aan de hand van conceptstatuten en -reglementen e.d. de voor u meest geëigende werkwijze door.

Uw kosten voor dit traject bedragen maximaal € 3.950,00, excl. btw, excl. notariskosten en overleg Belastingdienst. Het laatste omdat wij thans geen inschatting kunnen maken hoe de Belastingdienst zich zal opstellen. Wij adviseren wel het overleg met de Belastingdienst aan te gaan. Dat verneemt u in ieder geval hun standpunt en kunt u een onverhoopt risico goed inschatten.

1.3 Interesse?

Als u interesse hebt om gebruik te maken van dit aanbod, dan wel behoefte heeft aan een telefonische toelichting, verzoeken wij u contact op te nemen met ons.

2. Scholenconstructies

Onlangs heeft de Hoge Raad de procedure van de gemeente Aalten over een btw-vriendelijke structuur van scholen afgedaan. Het Gerechtshof Amsterdam had geoordeeld dat sprake is van misbruik van recht en de Hoge Raad heeft dit oordeel zonder nadere motivering overgenomen.

In het verleden zijn een aantal btw-vriendelijke structuren wel goedgekeurd, denk aan de zaak Woerden, en anderen weer niet. Wat kan daarvan de reden zijn? Als we de feiten de revue laten passeren lijkt het erop dat bij meerdere gebruikers/huurders van de onroerende zaak de kans van slagen groter is, dan wanneer uitsluitend één school de gebruiker is. In de zaak Woerden was, naast een school, sprake van meerdere gebruikers, zoals een bibliotheek, zorg, kinderopvang, sport en multifunctionele accommodatie. In de zaak Aalten is sprake van twee afzonderlijke gebouwen die ieder worden gebruikt door een school. In de zaak Hardinxveld-Giessendam was het feitencomplex nagenoeg gelijk aan de zaak Woerden, alleen werd de koopsom (vrijwel) direct weer kwijtgescholden. Dat leidde tot het arrest dat in wezen geen vergoeding in rekening was gebracht.

Al met al lijkt het erop dat onder zéér specifieke omstandigheden een btw-vriendelijke scholenstructuur nog steeds mogelijk is. Voorwaarde is wel dat sprake is van een zogenoemde brede school en dat in het gebouw meerdere functies worden gehuisvest. Of dit zo blijft zal verdere jurisprudentie uit moeten wijzen.

3. Parkeren

Afgelopen week heeft de rechtbank Noord-Nederland een uitspraak gedaan over parkeerbelasting die ook aandacht verdient op het fiscale vlak.

3.1 De casus

De gemeente Heerenveen heeft in het verleden geen parkeerbelasting geheven. In die tijd heeft die gemeente, sinds 1977, als eigenaresse van een binnenterrein parkeerplaatsen aangelegd en verhuurd aan de bewoners van die appartementencomplexen. Iedere parkeerplaat is voorzien van een afsluitbare parkeerbeugel en genummerd. Sinds 1980 wordt, als enige plek in Heerenveen, parkeerbelasting geheven. In 2012 is aan de bewoners de mogelijkheid geboden een parkeervergunning te verlenen waarbij het tarief met ingang van 2015 in stappen van € 50 per jaar wordt verhoogd tot een marktconform tarief van € 400 per jaar. Hierbij zouden afspraken zijn gemaakt met de VvE van het appartementencomplex. Eiser huurt vanaf 2015 een parkeerplaats.

3.2 De uitspraak

De rechter oordeelt in de eerste plaats dat niet blijkt dat de VvE de eiser rechtsgeldig heeft vertegenwoordigd. De vraag was of degene die onder de niet getekende overeenkomst wel bestuurder was van de VvE en bij de overeenkomst was geen kopie uit het handelsregister gevoegd waaruit blijkt dat de personen die onder aan de brief zijn vermeld, ook daadwerkelijk onderdeel uitmaakten van het bestuur van de VvE, dan wel het bestuur konden vertegenwoordigen. Eiser was dus niet aan de overeenkomst gebonden.

In de tweede plaats oordeelt de rechtbank dat de gemeente niet handelt binnen haar publiekrechtelijke bevoegdheid, maar de huuropbrengsten privaatrechtelijk int en haar bevoegdheden tot het heffen van parkeerbelasting voor een ander doel gebruikt dan waarvoor deze bevoegdheid is gegeven. De rechtbank motiveert dit als volgt:

• Het exclusieve gebruik van één bepaalde parkeerplaats op het binnenterrein wordt aan één van de bewoners toegewezen;
• De gemeente spreekt over het “huren” van een parkeerplaats en verder over “huurder”, “de huur”, “te verhuren” en “huurkosten”;
• Uit de bewoordingen volgt, naar het oordeel van de rechtbank, dat sprake is van verhuur;
• De gemeente treedt privaatrechtelijk op omdat de vergunning door het college van B&W op nummer wordt aangegaan en niet door de heffingsambtenaar;
• Het college van B&W is binnen de gemeente bevoegd tot het besluiten van privaatrechtelijke rechtshandelingen;
• De gemeente is pas veel later dan de verhuur van parkeerplaatsen begonnen met het heffen van parkeerbelasting en de doelstelling van parkeerregulering ontbreekt bij het ‘verhuren’ van de parkeerplaatsen op het binnenterrein.

Conclusie: De gemeente treedt, net als een eigenaar van een parkeergarage, privaatrechtelijk op.

3.3 Betekenis voor de praktijk

Voor de praktijk betekent deze uitspraak:

• De vertegenwoordigingsbevoegdheid van onderhandelingspartners luistert nauw;
• De bewoordingen die een gemeente gebruikt blijken van belang. Denk ook aan ‘verhuur’ van zaalruimte in plaats van ‘gebruik’ daarvan bij multifunctionele accommodaties, wat btw-technisch gezien een juistere term is;
• De parkeerregulering kent zijn grenzen;
• Het ter beschikking stellen van één specifieke parkeerplaats aan één persoon kwalificeert – onder omstandigheden –als verhuur.

Voor de eiser is van belang dat hij nu privaatrechtelijk een parkeerplaats huurt van de gemeente. Deze verhuur is verplicht btw-belast omdat bij de verhuur van parkeerplaatsen altijd sprake is van een btw-belaste activiteit. De eiser schiet zich dus – wat dat betreft – in eigen voet omdat de gemeente nu btw aan hem in rekening moet brengen. Anderzijds krijgt de gemeente daarvoor wel aftrek van btw in plaats van compensatie.

Verder komen vragen op over de reikwijdte is van deze uitspraak. Heeft die ook betrekking op afzonderlijke parkeerplaatsen ‘aan de straat’ met oplaadpalen en/of gehandicapten die voorzien zijn van een kenteken, zodat alleen één bepaald voertuig op die plaats mag staan? Hoever rijkt nu de bevoegdheid van de handhavers, zoals politie en BOA’s? Ongetwijfeld zal hierover meer jurisprudentie komen die hopelijk tot meer duidelijkheid zal leiden.

In dit artikel komt de aftrek van btw op sportaccommodaties aan de orde. Daarnaast een vervolg op eerdere nieuwsbrieven over compensatie van btw op re-integratiekosten en outplacementkosten. Tot slot besteden wij kort aandacht aan de verhuur van appartementen met aanhorigheden.

Aftrek van btw sportaccommodaties

Casus I

Een ondernemer exploiteert een jachthaven en stelt ligplaatsen ter beschikking aan leden en niet-leden. De jachthaven heeft diverse voorzieningen zoals douches, toiletten, afvaldepots en groenvoorzieningen voor het drogen en repareren van zeilen.

De Procedure

Belanghebbende wil het lage btw-tarief toepassen omdat hij van mening is dat hij een sportaccommodatie ter beschikking stelt. De Hoge Raad gaat hier – in navolgend het van het Gerechtshof Den Bosch – niet in mee. Het ter beschikking stellen van een sportaccommodatie is een activiteit die nodig is voor het daadwerkelijk beoefenen van een sport. Het passieve verblijf van bepaalde attributen, zoals de ligplaats voor een boot, is niet een zodanige activiteit.

Betekenis voor de praktijk

Zonder het op te schrijven borduurt de Hoge Raad voort op het arrest van het Hof van Justitie in de zaak van The English Bridge Union. Daarin besliste het Hof van Justitie dat alleen sprake kan zijn van het ter beschikking stellen van een sportaccommodatie als dit gepaard gaat met een lichamelijke activiteit, in vakjargon inmiddels bekend als het “zweetdruppelcriterium”. Het lage btw-tarief is dan alleen van toepassing als een sportaccommodatie ter beschikking wordt gesteld die tevens voor de actieve sportbeoefening wordt gebruikt. Het laatste criterium ontbreekt bij het ter beschikking stellen van een ligplaats.

Casus II

Een gemeente stelt sportaccommodaties ter beschikking. Hoewel de gemeente het onderhoud niet zelf verricht, is zij van mening dat op het ter beschikking stellen van de sportaccommodatie het lage btw-tarief van toepassing. Is. De Belastingdienst bestrijdt dit met als argument dat de gemeente niet zelf het onderhoud verricht.

De procedure

In eerste instantie stelt de Rechtbank Den Haag de Belastingdienst in het gelijk omdat de gemeente (te weinig) activiteiten ontplooit. De Rechtbank volgt het Sportbesluit dat uitgaat van het verhuurbegrip in de btw en komt tot de conclusie dat sprake is van het passief ter beschikking stellen van een onroerende zaak.

De gemeente gaat met succes in hoger beroep. Het gerechtshof oordeelt dat het lage btw-tarief voor “het gelegenheid geven tot sportbeoefening” van toepassing is als een sportaccommodatie voor de beoefening van sport ter beschikking wordt gesteld. Het staat vast dat deze gemeente een dergelijke dienst verricht.

Daarnaast merkt het Gerechtshof nog op dat een gemeente de sportaccommodatie onderhoudt als zij het in stand houden daarvan aan derden, al dan niet ondernemers, of aan de sportorganisatie zelf, uitbesteedt. Het Gerechtshof oordeelt dat de diensten die de gemeente met de sportaccommodaties verleent, gelet op de kenmerkende elementen, een voorwerp hebben dat beter wordt gekarakteriseerd als het geven van gelegenheid tot sportbeoefening, dan door het enkel ter beschikking stellen van een (onroerende) zaak.

Betekenis voor de praktijk

De nationale jurisprudentie volgt in feite die van het Hof van Justitie en daarmee een richtlijnconforme uitleg van het begrip “het ter beschikking stellen van een sportaccommodatie”, ofwel “het gelegenheid geven tot sportbeoefening”. Er moet sprake zijn van 1) een sportaccommodatie die 2) gebruikt wordt voor de actieve sportbeoefening. Is dat het geval, dan kan het lage btw-tarief worden toegepast. In feite wordt hiermee het beleid van de staatssecretaris van Financiën, zoals verwoord in het “Sportbesluit” aan de kant geschoven omdat deze uitgaat van het verhuurbegrip. Dat het Gerechtshof (wellicht ten overvloede?) nog ingaat op het verhuurcriterium is belangrijk omdat het oordeelt dat onderhoudswerkzaamheden ook aan de sportorganisatie zelf mag worden uitbesteed. De Belastingdienst accepteert dit niet, ten onrechte blijkt uit deze uitspraak.

Compensatie van btw op re-integratie- en outplacementkosten

De casus

Een gemeente heeft de btw op de re-integratiekosten gecompenseerd via het BTW-compensatiefonds (BCF). Ook de btw op de outplacementkosten van een wethouder heeft de gemeente via het BCF gecompenseerd. De Belastingdienst neemt het standpunt in dat op deze kosten een uitsluitingsgrond van toepassing is.

De procedure

De Rechtbank oordeelt dat de gemeente recht heeft op compensatie van btw met betrekking tot de re-integratie omdat dit een algemene voorziening is. Om die reden is een uitsluitingsgrond van het BCF niet aan de orde. Dat is, naar het oordeel van de Rechtbank, wel het geval met betrekking tot de outplacementkosten.

Voor wat betreft de re-integratie maakt het Gerechtshof het oordeel van de Rechtbank tot de zijne. Dat is niet het geval voor de outplacementkosten. Het Gerechtshof oordeelt dat bij deze activiteit de gemeente handelt als bestuursorgaan en dat niet kan worden volgehouden dat de gemeente deze kosten heeft gemaakt om verstrekt, verleend of ter beschikking gesteld te worden aan een of meer individuele derden. Ook verwijst het Gerechtshof hierbij naar het Besluit aftrek omzetbelasting 1968 waarin – op basis van een arrest van de Hoge Raad – is goedgekeurd dat de btw op outplacementkosten bij ondernemers voor aftrek in aanmerking komt.

Tot slot oordeelt het gerechtshof dat de gemeente ook de btw op de jaarcontributie van de VNG in haar geheel mag compenseren.

Betekenis voor de praktijk

Wat de compensatie van btw met betrekking tot de re-integratie betreft, is deze het zoveelste bewijs dat een gang naar de Belastingrechter loont als de Belastingdienst het standpunt inneemt dat een gemeente die btw niet mag compenseren. Alleen de Hoge Raad kan nu nog roet in het eten gooien. We moeten afwachten of de staatssecretaris tegen deze uitspraak in cassatie gaat.

Ook wat de outplacementkosten betreft ving de Belastingdienst bot bij het Gerechtshof. Uitgaande van eerdere jurisprudentie van de Hoge Raad en het “eigen” beleid van de staatssecretaris, een volkomen terecht oordeel.

Dat de gemeente de btw die de VNG over de jaarcontributie in rekening brengt, mag compenseren wordt met één zinnetje afgedaan.

Kortom, uit alles blijkt dat de uitsluitingsgronden van het BCF strikt moeten worden uitgelegd en toegepast. Voor een ruime uitleg is geen plaats, aldus de jurisprudentie.

Verhuur van appartementen met onderliggende garages

De casus

Een ondernemer realiseerde een appartementencomplex met op de begane grond een gezondheidscentrum, etc. Boven het gezondheidscentrum werden verzorgingshuisplaatsen, verpleeghuisplaatsen en 37 appartementen gerealiseerd. Onder het complex werd een parkeerkelder met 44 genummerde parkeerplaatsen gerealiseerd. De ondernemer probeerde de appartementen mét parkeerplaats te verhuren, maar slaagde daarin niet erg goed, mogelijk omdat rondom het complex gratis kon worden geparkeerd. De ondernemer wenste de verhuur van de parkeerplaatsen als losse, btw-belaste, verhuur van parkeerplaatsen te beschouwen en de btw op de bouwkosten, op basis van oppervlakte, in aftrek te brengen. De Belastingdienst was het hier niet mee eens en nam het standpunt in dat bij gezamenlijke verhuur van een appartement met parkeerplek in de parkeergarage, sprake is van één vrijgestelde activiteit.

De procedure

Het Gerechtshof oordeelt dat de ondernemer het voornemen had de appartementen, teFzamen met de parkeerplekken in de garage te verhuren en dat dient te worden aangemerkt als één economische handeling, ook al is de verhuur van een parkeerplek in een afzonderlijke overeenkomst vastgelegd. Dan restte nog de vraag wat te doen met 28 niet verhuurde parkeerplekken. Het Gerechtshof bepaalde in goede justitie dat – gegeven de omstandigheden – de helft voor btw-belaste doeleinden zou dienen en de andere helft voor vrijgestelde doeleinden.

Betekenis voor praktijk

Uit deze procedure blijkt dat het contractueel opdelen van een prestatie in verschillende onderdelen met afzonderlijke vergoedingen geen garantie is dat de verschillende onderdelen ook ieder een eigen btw-regime kennen. Het onderlinge verband is van belang. Rechtbank èn Gerechtshof kijken dwars door het laagje make-up heen en oordelen over de onderliggende blote feiten.